
สมุนไพรมีมากมายหลายชนิด ซึ่งหนึ่งในสมุนไพรที่นิยมนำมาทานกันอย่างมากก็คือ “สมุนไพรลูกสำรอง” ที่เขาว่ากันว่าสามารถช่วยลดน้ำหนักได้ เพราะมีอาหารเสริมลดน้ำหนักมากมายหลายแบรนด์ที่ผลิตมาจากสมุนไพรสำรอง แต่ว่าสมุนไพรสำรองจะช่วยลดน้ำหนักได้จริงหรือไม่นั้น เรามาทำความรู้จักกับสมุนไพรสำรองกันค่ะ
สมุนไพรสำรอง มีชื่อเรียกตามแต่ละท้องถิ่น เช่น ทางภาคอีสานเรียกสมุนไพรสำรองว่า หมากจองหรือบักจอง , จังหวัดอุบลราชธานีเรียก หมากจองหรือจอง , จีนเรียก ฮวงไต้ไฮ้ , ส่วนจีนกลางเรียกว่า พ่างต้าห่าย , ภาคใต้เรียก ท้ายเภาหรือพุงทะลาย , ส่วนทางด้านจังหวัดตราด จังหวัดจันทบุรี และทั่ว ๆ ไป เรียกว่า สำรอง
ซึ่งในสมัยโบราณหมอไทยได้มีการนำทุกส่วนของสำรองมาใช้ทำยา โดยสรรพคุณทางยาของสำรองก็มีด้วยกันดังนี้...
1.
1. ผลกับเมล็ด มีรสฝาด ช่วยแก้ตานขโมยในเด็ก , แก้ลม , แก้ไข , แก้ตานซาง , แก้ลมพิษ , แก้ท้องเสีย และแก้ธาตุพิการ
2. 2. ใบ มีรสเฝื่อน ช่วยแก้ลม และแก้พยาธิ
3. 3. แก่นต้น มีรสเฝื่อน ช่วยแก้กามโรค , แก้กุฎฐัง และแก้โรคเรื้อน
4.
4. เปลือกต้น มีรสเฝื่อน ช่วยแก้ท้องเสีย และช่วยแก้ไข้
5. 5. ราก มีรสเฝื่อนเปรี้ยวเล็กน้อย ช่วยรักษากามโรค , ช่วยแก้พยาธิผิวหนัง , แก้ไอ และแก้ท้องเสีย
ซึ่งวิธีการใช้สำรองมาแก้อาการต่าง ๆ ตามภูมิปัญญาชาวบ้าน ก็มีด้วยกันหลายวิธี เช่น...
1. 1. แก้อาการร้อนใน : น้ำสำรอง นอกจากจะช่วยแก้อาการร้อนใน ยังทำให้ชุ่มคอ แก้กระหายน้ำ และช่วยให้ร่างกายรู้สึกกระปรี้กระเปร่าขึ้น ซึ่งเหมาะอย่างมากที่จะดื่มน้ำสำรองในวันที่อากาศร้อน
2. 2. แก้อาการตาอักเสบ : วุ้นสำรอง จัดเป็นยาเย็นที่ไม่ส่งผลอันตรายต่อเยื่อบุอ่อน ๆ จึงนำมาใช้ในการรักษาตาอักเสบได้ โดยให้นำผ้าก๊อซมาชุบกับน้ำสะอาดให้พอฉ่ำ จากนั้นให้นำไปวางทับไว้บนตาข้างที่เกิดการอักเสบ แล้วนำแผ่นเปลือกหุ้มเมล็ดลูกสำรองวางเอาไว้บนผ้าก็อซ ซึ่งเปลือกหุ้มเมล็ดก็จะเกิดอาการพองตัวเป็นวุ้นแทรกซึมในผ้าก็อซ ก็จะช่วยในการบรรเทาอาการเจ็บตา และช่วยรักษาตาอักเสบอย่างได้ผล
3. 3. แก้ไข้ แก้อาการเจ็บคอ : ต้มลูกสำรอง ปริมาณ 10 – 20 ลูก กับชะเอมจีน พอหวานจนได้น้ำที่มีลักษณะเข้มข้น ก็ให้จิบน้ำสำรองบ่อย ๆ ก็จะช่วยแก้อาการเจ็บคอ แก้อาการไข้ได้เป็นอย่างดี
4. 4. แก้อาการไอ ช่วยขับเสมหะ : นำลูกสำรองปริมาณ 3 – 5 ลูก มาแช่ในน้ำปริมาณ 1 แก้ว รอจนลูกสำรองพองออกเป็นวุ้น แล้วจึงค่อยแต่งรสให้หวานตามชอบด้วยน้ำตาลกรวด และนำมาดื่มทั้งน้ำกับเนื้อวุ้นในปริมาณ 1 แก้ว ก่อนอาหาร วันละ 3 เวลา ซึ่งถ้าหากเป็นไข้หวัด และมีอาการเจ็บคอ มีเสมหะ มีอาการไอ ร่วมด้วย ให้ทำน้ำสำรองอุ่น ๆ มาดื่ม ก็จะช่วยแก้อาการได้อย่างดี
5.
5. ช่วยลดความอ้วน : น้ำสำรองมีปริมาณกากใยสูง จึงสามารถช่วยการทำงานของระบบขับถ่าย และช่วยให้อิ่มท้องได้จากการพองตัวของเนื้อสำรอง ด้วยสรรพคุณสองข้อนี้ การดื่มน้ำสำรองจึงสามารถที่จะช่วยในการควบคุมน้ำหนักได้
แต่ถึงแม้ว่าน้ำสำรองจะมีสรรพคุณในการช่วยควบคุมน้ำหนักได้จริงๆ แต่การที่เราจะเลือกดื่มน้ำสำรองที่มีการวางจำหน่ายตามท้องตลาดทั่วไป ที่โดยส่วนมากนั้นมักจะผลิตมาจากเปลือกหุ้มเมล็ดที่พองตัวเป็นวุ้นแล้วเติมน้ำตาลลงไป ซึ่งหากเราหวังว่าจะดื่มเพื่อลดน้ำหนัก หรือเพื่อลดการดูดซับน้ำตาลลง ก็ควรจะหลีกเลี่ยงน้ำสำรองที่มีการใส่น้ำตาลที่วางขายจะดีกว่า และหันมาทำน้ำสำรองดื่มเองโดยไม่ต้องเติมน้ำตาลลงไปค่ะ